• Kliknij
  • Kliknij
  • Zobacz więcej

Bezpieczeństwo w ruchu drogowym na drogach gminnych

Drukuj
Bezpieczeństwo stanowi podstawowy obszar w zakresie zarządzania drogami publicznymi. Zarządcy dróg, realizując swoje zadania, podejmują je, żeby nie tylko podnosić komfort, ale przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo wszystkich użytkowników ruchu. Powzięcie różnych działań dotyczących inwestycji czy utrzymania dróg ma służyć zwiększeniu bezpieczeństwa. Przeprowadzane na drogach inwestycje przyczyniają się do poprawy stanu nawierzchni, szerokości drogi, wykonania poboczy czy dróg dla pieszych i rowerzystów. Pozwala to poprawiać bezpieczeństwo ruchu drogowego. Na drogach mogą być zakładane urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, czyli elementy, które wymuszają na poszczególnych uczestnikach ruchu drogowego określone zachowania pożądane z punktu widzenia bezpieczeństwa – spowolnienie, a nawet chwilowe zatrzymanie ruchu, poprawę widoczności itp. Trzeci obszar to dobre oznakowanie poziome (malowane na jezdni linie) i pionowe (znaki), dobrane w takich sposób, aby nie było odpowiedzią na jednostkowe wnioski, ale stanowiły element szerszej strategii dotyczącej bezpieczeństwa na danym odcinku drogi.

Mieszkańcy często dzielą się spostrzeżeniami dotyczącymi poprawy bezpieczeństwa na drogach – jak powinny być przebudowane lub rozbudowane. Zdarza się jednak, że robią to, kiedy roboty już trwają. Na tym etapie niemożliwe albo bardzo trudne jest dokonywanie zmian, bowiem zakres robót zleconych wykonawcy został określony w przetargu. To na tak określony zakres robót wykonawca kalkulował swoją ofertę. Ważne więc jest, aby od razu zapoznać się z dokumentacją projektową i podzielić się w urzędzie gminy swoimi wnioskami, jeżeli wiemy, że planowana jest inwestycja na drogach (z informacji podczas sesji rady, zebrań wiejskich, z budżetu na dany rok czy wieloletniej prognozy finansowej).


Montaż oznakowania nie może odbywać się tak od razu. Stosowanie znaków poziomych i pionowych, urządzeń bezpieczeństwa ruchu również wymaga wcześniejszego przygotowania projektu organizacji ruchu, uwzgledniającego ich wprowadzenie. Taki projekt podlega zaopiniowaniu przez zarządcę drogi oraz policję (chyba że dotyczy wyłącznie dróg gminnych lub wewnętrznych), natomiast jego zatwierdzenie należy do organu zarządzającego ruchem drogowym. Nie można go mylić z zarządcą drogi. Starosta zarządza ruchem na drogach powiatowych i gminnych. Prezydent miasta zarządza ruchem na drogach publicznych położonych w miastach na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych. Zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych, w tym w strefie ruchu i strefie zamieszkania, należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami (czyli co do zasady ich właściciela). Projekt organizacji ruchu zawiera część opisową oraz graficzną (mapy). Zazwyczaj opracowywany jest przez osoby zajmujące się projektowaniem dróg. Dlatego np. przy zaplanowaniu w funduszu sołeckim zadań, które dotyczą organizacji ruchu drogowego (wprowadzenie/zmiana oznakowania, montaż progu zwalniającego), należy też zorientować się, czy wśród szacowanych kosztów tego przedsięwzięcia nie znajdą się koszty dotyczące sporządzenia niezbędnej dokumentacji. Jeśli są wątpliwości do proponowanych zmian oznakowania, organ zarządzający może zwołać komisję (z udziałem zarządców dróg, policji) do oceny tych rozwiązań.


Oczywiście dla bezpieczeństwa niezwykle ważne jest skuteczne wykrywanie i sankcjonowanie nieprawidłowych zachowań uczestników ruchu drogowego. Podstawową rolę odgrywa tutaj policja, ale też inne jednostki posiadające określone uprawnienia w tym zakresie: inspekcja transportu ruchu drogowego, straże gminne (miejskie), żandarmeria wojskowa. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że samorządowi zarządcy dróg mogą na wniosek Głównego Inspektora Transportu Drogowego lub z własnej inicjatywy, ale za zgodą Głównego Inspektora, stawiać wzdłuż swoich dróg urządzenia rejestrujące (fotoradary). Niestety od 1 stycznia 2016 roku straże gminne nie mogą nakładać mandatów z tytułu nieprawidłowości wykrytych za pomocą takich urządzeń. Aktywność samorządów w tym zakresie została więc praktycznie wyeliminowana. Obecnie, żeby zamontować fotoradar, potrzebna jest decyzja Głównego Inspektora Transportu Drogowego, a grzywny nakładane za ujawnione naruszenia przepisów ruchu drogowego stanowią dochód Skarbu Państwa.
Dla poprawy bezpieczeństwa na drogach gminnych należy też przeprowadzać różne inicjatywy edukacyjne i profilaktyczne. Zwłaszcza dotyczy to edukowania mniej chronionych uczestników ruchu, tj. pieszych i rowerzystów, w tym udostępnienia im elementów odblaskowych. Dla pieszych uczestników ruchu przypominam podstawowe zasady poruszania się po drogach (art. 11 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym / Dz.U. 2024 r., poz. 1251/):


  • Pieszy jest obowiązany korzystać z drogi dla pieszych lub drogi dla pieszych i rowerów, a w razie ich braku – z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać, pieszy może korzystać z jezdni, pod warunkiem zajmowania miejsca jak najbliżej jej krawędzi i ustępowania miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi.

  • Pieszy idący po poboczu lub jezdni jest obowiązany iść lewą stroną drogi.

  • Piesi idący jezdnią są obowiązani iść jeden za drugim. Na drodze o małym ruchu, w warunkach dobrej widoczności, dwóch pieszych może iść obok siebie.

  • Korzystanie przez pieszego z drogi dla rowerów jest dozwolone tylko w razie braku drogi dla pieszych, drogi dla pieszych i rowerów lub pobocza albo niemożności korzystania z nich. Pieszy, z wyjątkiem osoby niepełnosprawnej, korzystając z tej drogi, jest obowiązany ustąpić miejsca osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego.

  • Pieszy poruszający się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym jest obowiązany używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu, chyba że porusza się po drodze dla pieszych, drodze dla pieszych i rowerów lub drodze dla rowerów. Natomiast w strefie zamieszkania (niebieski prostokątny znak z osobami i zabudowami) pieszy korzysta z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem oraz osobą poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch.

Wśród działań prewencyjnych warto też wymienić aktywny udział w debatach społecznych, które mogą organizować właściwe jednostki policji albo zgłaszanie różnych zagrożeń poprzez Krajową Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa (https://mapy.geoportal.gov.pl/iMapLite/KMZBPublic.html).



Jakub Gwit

Wójt Gminy Powidz, administratywista






Mieszkańcy często dzielą się spostrzeżeniami dotyczącymi poprawy bezpieczeństwa na drogach. Zdarza się jednak, że robią to, kiedy roboty już trwają.