Fundusz sołecki i odnowa wsi
Ryszard Wilczyński, wojewoda opolski, prekursor odnowy wsi w Polsce, podczas Kongresu 15-lecia Odnowy Wsi podkreślił, że doświadczenia programu odnowy wsi od ponad 15 lat sprawnie funkcjonującego w województwie opolskim i nieco krócej w kilku innych regionach kraju, m.in. na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce. Zaznaczył poza tym, że skuteczność części gmin we wprowadzania mechanizmów finansowego wsparcia sołectw pod postacią tzw. odpisów sołeckich, zainspirowały i utorowały drogę ustawie o funduszu sołeckim uchwalonej w 2009 roku.
Udostępnienie rachunków i faktur
W 2011 r. nasze sołectwo chciało przeznaczyć 23 tys. zł przypadające nam z funduszu sołeckiego na zakup trawy nasiennej, drzewek i krzewów do obsadzenia terenu wokół świetlicy wiejskiej oraz na wymianę drzwi i okien w budynku świetlicy wiejskiej, która została zbudowana w czynie społecznym jeszcze w latach sześćdziesiątych i te okna są wypaczone, wieje od nich, zacieka, więc aż się prosi o wymianę. Chcieliśmy jeszcze kupić lodówkę i płytę indukcyjną do kuchni. Prace ogrodnicze: wyrównanie terenu, sianie trawy i nasadzenie drzew my mieszkańcy chcieliśmy wykonać sami, żeby było taniej.
Kto odpowiada za sprzęt kupiony z funduszu sołeckiego?
W moim sołectwie jest świetlica wiejska, administrowana przez Dom Kultury w Mroczy. Z funduszu sołeckiego zakupiono sprzęt do świetlicy: stoły, krzesła, telewizor, kino domowe. Czy to, co zakupiono z funduszu sołeckiego pozostaje na stanie sołectwa (sołtysa) czy na stanie gminy? Świetlica jest czasami wynajmowana i obawiam się o sprzęt. Proszę o odpowiedź, czy poniosę odpowiedzialność w razie uszkodzenia albo zniszczenia tego sprzętu – zwrócił się do redakcji sołtys Matyldzina, M. Maciejewski.
Fundusze sołeckie pod lupą
Błędne obliczenia wysokości funduszu sołeckiego, nieterminowe przekazywanie RIO uchwały rady gminy o wyodrębnieniu (bądź nie) funduszu sołeckiego, a także braki w dokumentacji oraz nieodrzucanie wniosków sołectw o przyznanie środków z funduszu, które nie spełniały wymagań ustawy o funduszu sołeckim to najczęstsze nieprawidłowości stwierdzone przez Najwyższą Izbę Kontroli, która w ubiegłym roku wnikliwie przyjrzała się funduszom sołeckim. Była to pierwsza kontrola funduszu sołeckiego dokonana przez NIK. Inspektorzy ocenili: rozdział i stopień wykorzystania środków funduszu w poszczególnych sołectwa i gminach, refundację kosztów z budżetu państwa oraz elementy kontroli wewnętrznej.
Przykłady łaczenia różnych form gospodarki finansowej sołectw z funduszem sołeckim
Fundusz sołecki, funkcjonujący już czwarty rok w ponad połowie gmin w kraju, nie jest jedynym możliwym modelem gospodarki finansowej sołectw. Wiele gmin wypracowało własne mechanizmy finansowania jednostek pomocniczych, często elastyczne i nie obwarowane ścisłymi zapisami ustawy o funduszu sołeckim. Są jednak takie gminy i sołectwa, które dysponują zarówno funduszem sołeckim, jak i innymi stałymi źródłami finansowania sołeckich przedsięwzięć oraz inicjatyw, i potrafią je skutecznie łączyć ze sobą z pożytkiem dla lokalnej społeczności.