Pod lupą NIK
Fundusze sołeckie i cała otoczka z nimi związana: prawna, proceduralna, realizacyjna, kwestie wykorzystania środków funduszu i refundacji gminom wydatków doczekały się nie tylko orzecznictwa organów nadzoru czyli: wojewodów i Regionalnych Izb Obrachunkowych a także wyroków sądów administracyjnych i komentarzy prawników. Ostatnio znalazły się też pod lupą Najwyższej Izby Kontroli.
Prawomocność zebrania wiejskiego uchwalającego wniosek
Przepisy art. 4.ust 1 i 2 ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. 2009 r. Nr 52, poz. 420) jako jeden z koniecznych do spełnienia warunków uruchomienia środków funduszu sołeckiego na dane sołectwo w budżecie gminy na następny rok budżetowy – wymieniają uchwalenie wniosku tego sołectwa przez zebranie wiejskie. Jakkolwiek z ustawy o funduszu sołeckim wynika, że inicjatywa w tej sprawie może wyjść od sołtysa rady sołeckiej albo grupy 15 pełnoletnich mieszkańców, to z ustawy i z orzecznictwa organów nadzoru wynika, że nie może to być formalnie wniosek samego sołtysa ani rady sołeckiej czy nieformalnej grupy mieszkańców. Tylko musi to być wniosek uchwalony przez prawomocne zebranie wiejskie. Wniosek sołectwa powinien być też bezwzględnie zgodny z uchwałą zebrania wiejskiego.
Czy wójt może zmienić przedsięwzięcie wskazane we wniosku
– Od dwóch lat jestem sołtysem w małej miejscowości. W ubiegłym roku podjęliśmy z mieszkańcami uchwałę dotyczącą przeznaczenia funduszu sołeckiego na bieżący rok. Całą sumę przeznaczyliśmy na plac zabaw dla dzieci (10800 zł), gdyż jest bardzo potrzebny. Na początku kwietnia bieżącego roku zauważyłam, że w naszej świetlicy wiejskiej jest przebicie instalacji elektrycznej i w związku z tym napisałam pismo do naszej Pani Wójt. Pani Wójt odpisała cytuję: „instalacja zostanie wymieniona niezwłocznie, a niezbędne materiały do wykonania w/w prac zostaną zakupione przez urzędnika gminy i sfinansowane z funduszu sołeckiego.''
Zanim zebranie wiejskie uchwali wniosek
Niestety prawidłowe przygotowanie zebrania wiejskiego, którego celem jest uchwalenie wniosku zawierającego wskazanie przedsięwzięć do realizacji ze środków funduszu sołeckiego, często jest lekceważone przez sołtysów i rady sołeckie. Tymczasem konsekwencje wynikających z tego uchybień mogą być bardzo dotkliwe dla sołectwa i także dla gminy.
LGD - instytucja rozwoju
Inicjatywa LEADER (Liason Entre Action de Development de l'Economie Rurale) powstała w Europie na początku lat 90. ubiegłego stulecia w celu aktywizacji obszarów wiejskich poprzez wykorzystanie lokalnych inicjatyw i partnerskich pomysłów. Zakładała, że strategie lokalnego rozwoju stają się skuteczniejsze, gdy są bezpośrednio uzgadniane przez miejscowych partnerów przy jasnych i przejrzystych procedurach działania, wsparciu administracji publicznej oraz koniecznej pomocy technicznej w zakresie dobrych praktyk.